PODWOZIA I NADWOZIA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH

PODWOZIA I NADWOZIA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH
Pojazdy lądowe. Alternatywne źródła napędu. Własności trakcyjne pojazdów samochodowych. Podstawy obsługi, naprawy i eksploatacji pojazdów samochodowych. Układ napędowy. Budowa, zasada działania, obsługi i naprawy układu hamulcowego pojazdów samochodowych. Podwozie. Koła i ogumienie. Nadwozia pojazdów samochodowych. Budowa, zasady działania, obsługi, kontroli i naprawy systemów bezpieczeństwa biernego i czynnego oraz układów komfortu jazdy pojazdów samochodowych. Urządzenia zwiększające komfort jazdy.

Podwozia i nadwozia pojazdów samochodowych – podręcznik przeznaczony dla uczniów i słuchaczy kształcących się w zawodzie technik pojazdów samochodowych. Z podręcznika mogą również korzystać osoby zdobywające kwalifikacje zawodowe w ramach różnych form kształcenia pozaszkolnego oraz osoby zajmujące się działalnością praktyczną w dziedzinie techniki samochodowej. Książka przedstawia zagadnienia związane z budową, obsługą i naprawą pojazdów samochodowych.

Szczególną uwagę zwrócono na przejrzystość opisów działania zespołów układu napędowego, układów kierowniczych i hamulcowych (układy ABS, ASR, BAS, ESP) oraz układów zawieszenia. Opisano także zasady eksploatacji i naprawy pojazdów oraz ich zespołów.

Podręcznik został przygotowany bardzo starannie i przystępnie, ze zwróceniem szczególnej uwagi na praktyczną stronę przedstawionych zagadnień. Powstał we współpracy z niemieckim wydawnictwem Verlag Europa – Lehrmittel, specjalizującym się w opracowywaniu nowoczesnych podręczników szkolnych. Podręcznik ma atrakcyjną szatę graficzną, ułatwiającą przyswojenie prezentowanych treści programowych. Zawiera liczne kolorowe ilustracje, rysunki, wykresy i tabele.

Podręcznik został opracowany zgodnie z obowiązującą podstawą programową oraz programem nauczania. Uwzględnia standardy wymagań egzaminacyjnych dla zawodu technik pojazdów samochodowych.

PODWOZIA I NADWOZIA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH

Spis treści

Wstęp 7

1. Pojazdy lądowe
1.1. Rozwój pojazdów samochodowych 9
1.2. Klasyfi kacja pojazdów lądowych 10
1.3. Budowa pojazdu 10
1.4. Samochód jako układ techniczny 11
1.4.1. Układy techniczne 11
1.4.2. Pojazd mechaniczny jako układ techniczny 11
1.4.3. Układy cząstkowe w pojeździe 13
1.4.4. Podział układów technicznych głównych i cząstkowych 14
1.4.5. Obsługa układów technicznych 15
1.5. Obsługa i przeglądy serwisowe 16

2. Alternatywne źródła napędu
2.1. Alternatywne źródła energii 18
2.2. Zasilanie gazem ziemnym 18
2.3. Zasilanie gazem płynnym (LPG) 20
2.3.1. Zbiorniki gazu LPG 20
2.4. Napędy hybrydowe 22
2.5. Napęd uruchamiany za pomocą ogniw paliwowych 24
2.6. Silniki spalinowe zasilane wodorem 24
2.7. Silniki spalinowe zasilane biopaliwami 24
2.8. Identyfi kacja pojazdu na podstawie tabliczki znamionowej 25
2.8.1. Identyfi kacja pojazdu na podstawie numeru VIN 25
2.9. Charakterystyka techniczna pojazdu 26

3. Własności trakcyjne pojazdów samochodowych
3.1. Współpraca koła ogumionego z nieodkształcalnym podłożem 28
3.1.1. Koło toczone 28
3.1.2. Koło napędzane 29
3.1.3. Koło hamowane 29
3.1.4. Poślizg względny koła ogumionego 29
3.1.5. Przyczepność koła ogumionego do podłoża 30
3.2. Siły działające na pojazd, równanie ruchu 31
3.2.1. Siła oporów toczenia 31
3.2.2. Siła oporów powietrza 32
3.2.3. Siła oporu wzniesienia 32
3.2.4. Siła oporu bezwładności 32
3.2.5. Siła oporu skrętu 32
3.3. Warunek ruchu samochodu 33
3.4 Zasady doboru silnika 33
3.5. Dobór przełożenia przekładni głównej 33
3.6. Wykres trakcyjny 34
3.7. Charakterystyka dynamiczna 35
3.8. Dobór przełożenia biegu pierwszego 36
3.9. Dobór pozostałych przełożeń skrzyni biegów 36
3.10. Ruch samochodu po łuku 38

4. Podstawy obsługi, naprawy i eksploatacji pojazdów samochodowych
4.1. Podstawowe czynności związane z naprawą pojazdów 40
4.1.1. Prostowanie 40
4.1.2. Obróbka blach 40
4.1.3. Szlifowanie 44
4.1.4. Obróbka gładkościowa 44
4.1.5. Szczególne postępowanie przy naprawach pojazdów 45
4.2. Cięcie 46
4.2.1. Rozcinanie nożycami 46
4.2.2. Rozcinanie klinowe 47
4.3. Montaż 48
4.3.1. Podział połączeń montażowych 48
4.3.2. Gwint 49
4.3.3. Połączenia śrubowe 50
4.3.4. Połączenia kołkowe 55
4.3.5. Połączenia nitowe 56
4.3.6. Fugi przesadzeniowe 57
4.3.7. Połączenia wał-piasta 58
4.3.8. Połączenia wtłaczane 59
4.3.9. Połączenia zatrzaskowe 59
4.3.10. Lutowanie 60
4.3.11. Spawanie 61
4.4. Parametry techniczne pojazdu 68
4.5. Ochrona środowiska naturalnego 73
4.5.1. Obciążenie środowiska naturalnego 73
4.5.2. Usuwanie 73
4.6. Bezpieczeństwo i higiena pracy 75
4.6.1. Piktogramy bhp 75
4.6.2. Przyczyny wypadków 76
4.6.3. Środki zabezpieczające 76
4.6.4. Bezpieczne obchodzenie się z substancjami niebezpiecznymi 77

5. Układ napędowy
5.1. Rodzaje napędu 78
5.1.1. Napęd na tylne koła 78
5.1.2. Napęd przedni 79
5.1.3. Napęd na wszystkie koła 79
5.1.4. Napęd hybrydowy 79
5.2. Sprzęgło 80
5.2.1. Sprzęgła cierne 80
5.2.2. Sprzęgło dwutarczowe 86
5.2.3. Sprzęgło podwójne 86
5.2.4. Sprzęgła wielotarczowe mokre 87
5.2.5. Sprzęgło elektromagnetyczne proszkowe 87
5.2.6. Sprzęgło automatyczne 88
5.2.7. Sprawdzanie działania sprzęgieł ciernych 89
5.3. Skrzynia biegów 90
5.4. Skrzynia przekładniowa sterowana ręcznie (mechaniczna) 91
5.4.1. Skrzynia biegów z synchronizatorami 92
5.4.2. Synchronizacja skrzyń biegów 94
5.4.3. Reduktory i zwolnice 96
5.4.4. Obsługa i diagnozowanie usterek skrzyni biegów 97
5.5. Automatyczne skrzynie biegów 98
5.5.1. Zautomatyzowana skrzynia przekładniowa 98
5.5.2. Stopniowa automatyczna skrzynia biegów z przekładnią hydrokinetyczną 100
5.5.3. Elektrohydrauliczne sterowanie przekładni 106
5.5.4. Adaptatywne sterowanie skrzyni biegów 113
5.5.5. Bezstopniowa przekładnia automatyczna z ogniwami przesuwnymi lub łańcuchem drabinkowym 114
5.6. Wał przegubowy, półosie, przeguby 116
5.6.1. Wał napędowy 116
5.6.2. Półosie napędowe 116
5.6.3. Przeguby 117
5.7. Przekładnia główna 119
5.7.1. Przekładnia główna stożkowa 119
5.7.2. Przekładnia główna czołowa 120
5.8. Mechanizm różnicowy 122
5.9. Blokada mechanizmu różnicowego 123
5.9.1. Blokady mechanizmu różnicowego włączane ręcznie 124
5.9.2. Samoczynne blokady mechanizmu różnicowego 124
5.10. Napęd na wszystkie koła 127
5.11. Półosie i piasty kół napędzanych 130
5.12. Oleje przekładniowe i smary 130

6. Budowa, zasada działania, obsługi i naprawy układu hamulcowego pojazdów samochodowych
6.1. Siły działające na samochód podczas hamowania 132
6.2 Układy hamulcowe 133
6.2.1. Hamowanie 134
6.2.2. Hamulce hydrauliczne 134
6.2.3. Rozdział siły hamującej 135
6.2.4. Cylinder roboczy 135
6.2.5. Hamulec bębnowy 137
6.2.6. Hamulce tarczowe 139
6.2.7. Okładziny hamulcowe 141
6.2.8. Diagnostyka i konserwacja hydraulicznych układów hamulcowych 142
6.2.9. Hamulec ze wspomaganiem 144
6.2.10. Rozdział siły hamowania 145
6.2.11. Hamulce mechaniczne 146
6.2.12. Podstawowe informacje o elektronicznych układach regulacji jazdy 147
6.2.13. Układ antyblokujący (ABS) 148
6.2.14. Asystent hamowania (BAS) 152
6.2.15. Układ zapobiegający poślizgowi w układzie napędowym (ASR) 152
6.2.16. Regulacja dynamiki jazdy – ESP, FDR 154
6.2.17. Układ SBC (Sensotronic Brake Control) 155
6.3. Płyny hamulcowe 157

7. Podwozie
7.1. Dynamika pojazdu 158
7.2. Kierowanie – uwagi ogólne 160
7.2.1. Układ kierowniczy z obrotnicą 160
7.2.2. Układ kierowniczy ze zwrotnicami 160
7.2.3. Zespół drążków kierowniczych 161
7.3. Pozycje kół 161
7.4. Komputerowy pomiar osi 164
7.5. Przekładnia kierownicza 165
7.6. Układy kierownicze 165
7.6.1. Układ kierowniczy z przekładnią zębatkową i wspomaganiem hydraulicznym 165
7.6.2. Układ kierowniczy ze wspomaganiem elektrohydraulicznym Servotronic 166
7.6.3. Elektryczne wspomaganie kierowania (Servolectric) 167
7.6.4. Aktywny układ kierowniczy 167
7.7. Zawieszenie 168
7.8. Resorowanie 173
7.8.1. Zadanie elementów sprężystych 173
7.8.2. Zasada działania resorowania 173
7.8.3. Rodzaje resorów 175
7.8.4 Amortyzatory 179
7.8.5. Amortyzator w zwrotnicy kolumnowej McPhersona 182
7.8.6 Ocena i pomiar szkód 183

8. Koła i ogumienie
8.1. Koła 184
8.1.1 Opony 185
8.1.2 Awaryjne układy jezdne 191
8.1.3. Układy kontroli ciśnienia powietrza 192

9. Nadwozia pojazdów samochodowych
9.1 Historia nadwozia 195
9.2 Nadwozie 196
9.2.1. Motocykle 199
9.3. Zasady budowy nadwozi 200
9.3.1. Konstrukcja ramowa 200
9.3.2. Nadwozie półniosące 200
9.3.3 Nadwozie samonośne 200
9.4 Ukształtowanie nadwozia 202
9.4.1 Wymagania stawiane strukturze nadwozia 202
9.4.2. Obciążenie nadwozia 202
9.4.3. Przednia część nadwozia 204
9.4.4. Kabina pasażerska 207
9.4.5. Tylna część nadwozia 209
9.4.6 Elementy łączone z nadwoziem 210
9.5. Materiały używane do budowy nadwozi 214
9.5.1. Właściwości blach nadwoziowych 214
9.5.2. Materiały lekkie 214
9.5.3 Blachy stalowe 214
9.5.4. Aluminium 218
9.5.5 Magnez 220
9.5.6 Tworzywa sztuczne 221
9.5.7. Zabezpieczenie antykorozyjne nowych pojazdów 224
9.6. Analiza uszkodzeń nadwozi 230
9.6.1. Klasyfi kacja uszkodzeń nadwozi 230
9.6.2. Określenie zakresu uszkodzeń 230
9.6.3. Kalkulacja naprawy 232
9.6.4. Przebieg naprawy nadwozia 234
9.6.5. Pomiary nadwozia 235
9.7. Naprawa drobnych uszkodzeń nadwozi (prostowanie) 244
9.7.1. Przebieg naprawy nadwozia 244
9.7.2. Rodzaje wgnieceń 244
9.7.3. Prostowanie bez naprawy lakierniczej 245
9.7.4. Prostowanie z lakierowaniem 246
9.7.5. Narzędzia do prostowania 249
9.7.6. Prostowanie blach aluminiowych 251
9.7.7. Naprawy po gradobiciu 252
9.7.8. Wykańczanie powierzchni po wyprostowaniu odkształcenia 252
9.7.9. Kalkulacja napraw blacharskich 255

10. Budowa, zasady działania, obsługi, kontroli i naprawy systemów bezpieczeństwa biernego i czynnego oraz układów komfortu jazdy pojazdów samochodowych
10.1. Bezpieczeństwo w budowie pojazdów 256

11. Urządzenia zwiększające komfort jazdy
11.1. Wentylacja, ogrzewanie, klimatyzacja 264
11.1.1. Elektrycznie regulowane siedzenia 271
11.1.2. Elektroniczne wycieraczki 271
11.1.3. Elektroniczne ustawianie lusterek zewnętrznych 272
11.2. Układy ułatwiające pracę kierowcy 273
11.2.1. Tempomat 273
11.2.2. Aktywna regulacja prędkości (ACC – Adaptive Cruise Control) 273
11.2.3. Układ parkowania 274
11.3. Infotainmentsystem 274
11.3.1. Dane dotyczące napędu i parametrów jazdy 274
11.3.2. System nawigacyjny 274

Kupuj u nas! Książka na temat podwozi i nadwozi pojazdów samochodowych - polecamy!